Ustawa abolicyjna dla Przedsiębiorców. Umorzenie zaległości w ZUS

Dnia 15 stycznia 2013 r. weszła w życie tzw. ustawa abolicyjna – ustawa z dnia 9 listopada 2012 r. o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność (Dz. U. z 2012 r., poz. 1551).

Ustawa ta umożliwia umorzenie nieopłaconych składek na ubezpieczenie społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy, odsetek za zwłokę, opłat prolongacyjnych i opłat dodatkowych, kosztów upomnienia oraz kosztów egzekucyjnych m. in. osobom, które w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 28 lutego 2009 r. były zatrudnione na umowę o pracę nakładczą, jednocześnie prowadziły pozarolniczą działalność gospodarczą i skorzystały ze zbiegu tytułów do ubezpieczeń. Osoby takie mogą składać do ZUSu wniosek o umorzenie należności w terminie 24 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, czyli od 15 stycznia 2013 r. do 15 stycznia 2015 r.

Obecnie przedsiębiorcy mogą wnioskować o umorzenie niezapłaconych składek na własne ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz na Fundusz Pracy za okres od 1 stycznia 1999 do 28 lutego 2009 roku. Nie jest istotne czy celowo nie opłacali składek czy też dług powstał na skutek ich nieświadomości. Ubiegający się o umorzenie muszą mieć natomiast uregulowane wszystkie składki za zatrudnionych u siebie pracowników.

Osoby, które uległy presji ZUS i uregulowały swoje rzekome zaległości nie odzyskają już niestety swoich pieniędzy. Przedsiębiorcy, którzy odwołali się od decyzji ZUS do sądu i przegrali sprawę sądową mogą również wystąpić z wnioskiem do ZUS o umorzenie należności. Wniosek taki można złożyć osobiście, w formie pisemnej w dowolnym oddziale ZUS bez względu na siedzibę firmy przedsiębiorcy i miejsce jego zamieszkania lub za pośrednictwem poczty.

Beneficjentów ustawy podzielono na dwie grupy:
– tych, którzy zlikwidowali działalność gospodarczą przed 1 września 2012 r. (i nie są już przedsiębiorcami)
– tych, którzy po tej dacie dalej prowadzili lub prowadzą firmy

Osoby, które na dzień 1 września 2012 r. nie prowadziły działalności gospodarczej i nie prowadzą jej w chwili obecnej składają jedynie wniosek o umorzenie należności i nie muszą dołączać do niego żadnych dodatkowych dokumentów.
Przedsiębiorcy, którzy nadal prowadzą działalność musieli poczekać na notyfikację ustawy przez Komisję Europejską, z uwagi na potraktowanie tego rodzaju abolicji jako pomocy publicznej dla przedsiębiorstw.
Oczekiwanie to przedłużało się, gdyż do Komisji wpłynęła skarga Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Przedsiębiorców RP z siedzibą w Kędzierzynie-Koźlu, która musiała zostać rozpatrzona. Organizacja, która złożyła skargę twierdziła, że ustawa abolicyjna nierówno potraktowała przedsiębiorców, ponieważ obejmuje tylko zaległości wobec ZUS powstałe do 28 lutego 2009 r. natomiast przedsiębiorcy, których zaległości powstały po tej dacie nie mogą skorzystać z abolicji.

Komisja Europejska w decyzji z dnia 20 listopada uznała jednak, że umorzenie na mocy ustawy abolicyjnej składek na ubezpieczenie społeczne przedsiębiorcom, którzy są objęci obowiązkowymi składkami z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, nie stanowi pomocy państwa w rozumieniu przepisów UE (art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – TFUE). Ze względu na występujące w okresie między 1 stycznia 1999 r. a 28 lutego 2009 r. nieścisłości w polskich przepisach dotyczących systemu ubezpieczeń społecznych lokalne oddziały ZUS oraz sami przedsiębiorcy mieli trudności z prawidłowym rozpoznaniem, którym obowiązkowym składkom podlegały.
Komisja stwierdziła również, że ustawa jednakowo traktuje wszystkie przedsiębiorstwa, które są w porównywalnej sytuacji finansowej i prawnej i w związku z powyższym umorzenie nie stanowi selektywnej korzyści i jest środkiem ogólnym niewchodzącym w zakres art. 107 TFUE.

W każdym oddziale ZUS specjalnie przeszkoleni urzędnicy udzielają wszelkich informacji oraz służą pomocą przy prawidłowym wypełnianiu dokumentów dotyczących umorzenia należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące działalność gospodarczą.